Historia szkoły w Koczale jest ściśle powiązana z historią kraju i budowaniem nowej rzeczywistości w wyzwolonej spod okupacji niemieckiej Polsce. Organizacja szkolnictwa była zadaniem najwyższej wagi. Lata niewoli spowodowały, że społeczeństwo polskie wykazywało braki w edukacji, nawet na poziomie podstawowym. Tu, na Ziemiach Odzyskanych, sprawne funkcjonowanie szkół miało dodatkowe znaczenie, gdyż system oświaty miał służyć repolonizacji tych ziem.
Zorganizowania placówki szkolnej w Koczale podjął się Alfons Zabłoński, pierwszy nauczyciel i zarazem jej kierownik. Publiczna Szkoła Podstawowa w Koczale powstała w budynkach byłej szkoły niemieckiej. Doprowadzenie placówki do stanu używalności wymagało wielkiego wysiłku i nakładu pracy, bowiem, jak pisze w kronice szkolnej A. Zabłoński: „…szkoła przedstawiała smutny obraz zniszczenia i zaniedbania. W budynkach nie było żadnych mebli ani sprzętów, wnętrza brudne, szyby zbite, podwójne okna wyjęte i częściowo spalone, brak klamek, kluczy, kotły centralnego ogrzewania popękane, płoty i drzwi do zabudowań gospodarczych oraz ustępów spalone, boisko rozjeżdżone czołgami i samochodami. Wszędzie pełno śmieci[…]urządzenia elektryczne i wodociąg zniszczone.” Od stycznia 1946 roku trwały prace przygotowujące budynek do przyjęcia uczniów. Z opuszczonych domów we wsi zdobyto taborety, krzesła i stoły, z których część przerobiono na ławki szkolne.
19 lutego 1946 roku nastąpiło otwarcie szkoły. Naukę rozpoczęło 26 uczniów, a pod koniec roku było już ich 45. Zajęcia prowadzono w 4 oddziałach szkolnych, w których uczyły się dzieci w różnym wieku /podziału dokonywano według posiadanej wiedzy i umiejętności ucznia/. Nie było podręczników, uczono z kilku przedwojennych egzemplarzy. Bibliotekę stworzono z niewielu przyniesionych przez dzieci książek. W maju 1946 roku przybyła do szkoły druga nauczycielka – Danuta Barańska. W 1947 roku opuścili szkołę pierwsi absolwenci w liczbie 5.
Zmiana stopnia organizacyjnego szkoły nastąpiła w roku 1947 i od nowego roku szkolnego Szkoła Podstawowa w Koczale stała się siedmioklasową placówką oświatową. Rozpoczęto realizację ogólnopolskiego programu nauczania z 3-osobową kadrą nauczycielską. W kolejnych latach zwiększała się baza lokalowa, wzrastała liczba uczniów i nauczycieli. Od roku szkolnego 1966/67, w związku z kolejną reorganizacją szkolnictwa krajowego, rozpoczęto naukę w szkole ośmioklasowej z 12- osobową kadrą nauczycielską.
Rok szkolny 1973/74 przyniósł nową reformę szkolnictwa i zmianę stopnia organizacyjnego szkoły. Utworzono w Koczale Zbiorczą Szkołę Gminną, do której miały być dowożone dzieci z okolicznych szkół, w których obniżono stopień organizacyjny. Założeniem reformy było podniesienie poziomu nauczani, a w rezultacie wiedzy uczniów. Duży nacisk położono wówczas na podnoszenie kwalifikacji nauczycieli oraz poprawę bazy materialnej. Dotychczasowy budynek szkolny okazał się za ciasny, aby pomieścić dodatkową liczbę uczniów. Z inicjatywy pełniącego wówczas funkcję dyrektora szkoły Józefa Pożogi podjęto rozbudowę placówki szkolnej.
1. września 1975 roku odbyła się w Koczale Centralna Inauguracja Roku Szkolnego z udziałem ówczesnego Ministra Oświaty i Wychowania. Oddano do użytku nowo dobudowaną część szkoły i salę gimnastyczną. Gabinety lekcyjne zostały bardzo nowocześnie wyposażone przez Kuratoria Oświaty i Wychowania z całego kraju.
Podczas tej uroczystości inauguracyjnych nadano szkole imię I Armii Wojska Polskiego, podpisano Kodeks Ucznia oraz wbudowano akt erekcyjny pod budowę domu nauczyciela. Rok szkolny rozpoczęto z liczbą 400 uczniów i 23-osobową kadrą nauczycielską.
Od 1 września 1996 roku organem prowadzącym jest gmina, która przejęła całe mienie oświatowe, oraz finansowanie i zarządzanie placówką. Nadzór pedagogiczny sprawowało Kuratorium Oświaty w Słupsku, a od 1999 roku kuratorium Oświaty w Gdańsku. W tym czasie zbudowano nową bibliotekę, którą oddano 1 września 2003 roku. 1 września 1999 roku w związku z kolejną reformą oświaty Szkoła Podstawowa w Koczale stała się sześcioletnią. Weszła w skład Zespołu Kształcenia i Wychowania obok Publicznego Gimnazjum i Publicznego Przedszkola.
1 września 2017 roku w związku z kolejną reformą oświaty sześcioletnia Szkoła Podstawowa w Koczale stała się szkołą ośmioletnią. Skład Zespołu Kształcenia i Wychowania w Koczale to: Publiczne Przedszkole i Szkoła Podstawowa. Tekst: Janina Czyż
